در افراد با یبوست طولانی مدت توصیه به بررسی چه مواردی می‌شود؟
مشکلات تیروئید بخصوص کم کاری تیروئید و دیابت و اختلالات مربوط کلسیم خون و وجود کم خونی بررسی شود.
(fbs-tsh-ca-cba-crt)
در افراد با یبوست مزمن در صورت وجود چه مواردی توصیه به انجام کونولوسکوپی می‌شود؟
- شروع یبوست در سن بالا
- درد شکم
- همراهی یبوست با کاهش وزن و بی اشتهایی
- وجود خون در مدفوع
- سابقه خانوادگی وجود سرطان روده و برخی از بیماری‌های گوارشی
- تغییر در قوام و قطر مدفوع که اخیرا ایجاد شده باشد بخصوص در سن بالا
- عدم پاسخ به درمان‌های دارویی و رژیم غذایی
علت یبوست چیست؟
اولیه که به علت مشکلات روده یا اختلالات کف لگن می‌باشد.
یا ثانویه که در زمینه داروهای مصرفی: مثل برخی از داروهای فشار خون و داروهای ضد حساسیت و ضد افسردگی و داروهای پارکسینون یا به علت برخی از بیماری‌های زمینه‌ای مثل دیابت و بیماری‌های اعصاب و مشکلات تیروئید ایجاد می‌شود.
در موارد اولیه:
- اختلال در حرکات روده می‌باشد که اختلال در انتقال مواد در طی روده می‌باشد که این افراد احساس دفع ندارند.
- حرکات روده نرمال است و مدفوع به انتهای روده می‌رسد ولی یا فشار کافی ندارد یا فشار در انتهای روده کافی است ولی انسداد در مسیر خروجی مدفوع وجود دارد.
اینکه علت یبوست اولیه یا ثانویه است و کدام یک از موارد می‌تواند مطرح باشد پزشک باتوجه به بررسی داروها و بیماری زمینه‌ای و علائم همراه با یبوست تشخیص می‌دهد.
بهترین رژیم غذایی در یبوست چیست؟
- صبح ناشتا 2 لیوان آب ولرم ترجیها همراه با خاکشیر/تخم شربتی/پودر گل محمدی
- روزانه حداقل 8-10 لیوان آب مصرف شود به ازای مصرف نوشیدنی‌های کافئین دار مثل چای و قهوه یک لیوان آب اضافه شود.
- فیبر باید در رژیم غذایی به مقدار زیاد مصرف شود:
- پودر سبوس گندم یا جو در داخل آب ولرم یا همراه با غذا میل کنید یا از نون سبوس دار هنگام صبحانه یا نهار و شام استفاده کنید
- یک میان وعده صبح و یک نوبت عصر میوه با پوست ترجیحا گلابی- کیوی مصرف کنید (در صورت مصرف سیب حتما با پوست باشد)
- در طی روز 2-3 عدد خرما مصرف کنید.
- روزانه به صورت متناوب سعی کنید از یک لیوان لوبیا پخته یا عدس پخته یا معادل آن 10 تا آلو (خشک یا آلو بخارا) استفاده کنید.
- میوه های خشک:توت خشک، انجیر خشک، برگ قیسی
- پنیر/شیر پرچرب/چای غلیظ/الکل-یبوست را تشدید می‌کند و کمتر مصرف شود.
- در صورت عدم مصرف کافی فیبر می‌توان از پودر پسیلیوم (اسفرزه) کمک گرفت.
- پودر پسیلیوم بهتر است با دوز کم شروع شود یعنی با 2/5 گرم هر 12 ساعت که معادل تقریبا یک قاشق مربا خوری می‌باشد و هر 2 هفته دوز آن دو برابر شود.
بهترین دارو برای درمان یبوست چیست؟
قدم اول در درمان دارویی پودر پیدرولاکس می‌باشد که با 10 گرم روزانه که معادل یک قاشق غذاخوری می‌باشد شروع می‌کنیم و با توجه به میزان پاسخدهی می‌توان دوز آن را تا 30 گرم نیز افزایش داد.
آیا قرص سی‌لاکس برای رفع یبوست خوب است؟
توصیه به مصرف قرص سی‌لاکس (c-lax) به صورت کوتاه مدت می‌شود مصرف طولانی این قرص می‌تواند منجر به فلج روده شود.
در موارد یبوست مقاوم به پودر پیدرولاکس می‌توان از قرص بیزاکودیل یا از شیاف گلیسرین یا بیزاکودیل به صورت مقطعی استفاده کرد.
ترتیب درمان در یبوست به صورت خلاصه به صورت زیر می‌باشد:
ارزیابی 8 هفته بعد-عدم پاسخ کافی-اضافه کردن پودر پیدرولاکس و افزایش تدریجی دارو-ارزیابی 8 هفته بعد-عدم پاسخ-اضافه کردن ملین‌های دیگر مثل بیزاکودیل به صورت 2 شب در هفته و بررسی مجدد علل ثانویه (داروها-بیماری‌های زمینه‌ای)
چه نکاتی در هنگام دفع برای بهبود یبوست باید رعایت کرد؟
- بهترین زمان دفع نیم ساعت تا 45 دقیقه بعد از غذا خوردن بویژه صبحانه می‌باشد پس سعی کنید صبحانه را در منزل حتما میل کنید و نیم ساعت بعد از صبحانه برای دفع مدفوع اقدام کنید حتی اگر حس آن را نداشتید.
- (بعد از قرار گرفتن در توالت فرنگی یا دستشویی ایرانی فشار داخل شکم را افزایش دهید و این کار با انجام تنفس شکمی مقدور می‌شودبه طوری با انجام دم شکم شما به جلو برآمده می‌شود و با این کار فشار به کف لگن منتقل می‌شود نفس نفس خود را به مدت 20-30 ثانیه حبس کنید و با فاصله 30 ثانیه مجددا این مانور را تا 3 بار تکرار کنید.
- بیش از اندازه زور نزنید. (یعنی به حدی که عرق کنید یا دندان‌ها را فشار دهید یا عضلات گردن را منقبض کنید)
- بیش از 5 دقیقه در توالت نشینید.
- هرگز از انگشت یا فشار آب برای خروج مدفوع استفاده نکنید.
- برای دفع در موارد یبوست بهتر است از توالت ایرانی استفاده شود در صورت استفاده از توالت فرنگی دستورات زیر اجرا شود:
- چارپایه یا تخته زیر پاهای خود قرار دهید به طوری که زانوها نسبت به لگن در نقطه بالاتری قرار بگیرد،و سپس به جلو خم شده و آرنج‌ها را روی زانو قرار دهید.
ماساژ شکم در بهبود یبوست موثر است؟
می‌توان به عنوان درمان کمکی از ماساژ شکم با روغن زیتون استفاده کرد.
نقش بیوفیدبک یا فیزیوتراپی کف لگن در بهبود یبوست چیست؟
بیوفیدبک یک روش تشخیص و درمانی می‌باشد در بیماران با یبوست با اختلالات کف لگن می‌باشد. در این روش اختلالات کف لگن شناسایی و با توجه به آن اقدامات درمانی از جمله فیزیوتراپی عضلات کف لگن و آموزش دفع و یا نیاز به انجام سونوگرافی صورت می‌گیرد.
