رسوب چربی در کبد است که به دنبال رسوب چربی بافت کبد آسیب دیده و دچار التهاب می‌شود و اگر این روند ادامه یابد می‌تواند منجر به آسیب جدی به کبد شود، به طوری که یکی از شایع ترین علل از کار افتادن عملکرد کبد که منجر به پیوند کبد می‌شود کبد چرب است.
علائم کبد چرب چیست؟
در مراحل اولیه اکثرا بدون علامت است و یک یافته اتفاقی در سونوگرافی کبد می‌باشد. ولی می‌تواند باعث خستگی و درد مبهم در ناحیه قسمت فوقانی و راست شکم ایجاد کند در مراحل پیشرفته می‌تواند منجر به از دستن رفتن عملکرد کبد شود و به دنبال آن زردی چشم و پوست و تورم شکم ناشی از تجمع مایع در شکم ایجاد شود.
چگونه کبد چرب را تشخیص می‌دهیم؟
قدم اول در تشخیص کبد چرب سونوگرافی کبد می‌باشد در صورت گزارش کبد چرب آزمایشات جهت علل دیگر و بررسی عملکرد کبد انجام شود.
نقش فیبرواسکن در تشخیص کبد چرب چیست؟
در صورتی که پزشک براساس آزمایشات و سونوگرافی احتمال آسیب جدی به کبد در زمینه کبد چرب را بدهد جهت بررسی فیبروز کبد (اسکار به‌جا مانده بر بافت کبد ناشی از رسوب چربی) توصیه به انجام فیبرواسکن می‌کند.
فیبرواسکن چه وسیله است؟
فیبرواسکن یک دستگاه مشابه سونوگرافی می‌باشد که بدون نیاز به ناشتایی و به صورت سرپائی انجام می‌شود انجام فیبرواسکن در عرض چند دقیقه قابل انجام است و هیچ ناراحتی و عارضه‌ای برای بیمار ایجاد نمی‌کند و با دقت بیشتری فیبروز و آسیب کبدی را ناشی از بیماری‌های درگیر کننده کبد مثل کبد چرب و هپاتیت‌ها را نشان می‌دهد.
درمان‌های کبد چرب چیست؟
درمان اصلی کبد چرب تغییر در شیوه زندگی است که دو رکن اساسی دارد:
- ورزش کردن
5 روز در هفته و هربار 30-60 دقیقه فعالیتی داشته باشیم که منجر به تعریق شود مثل پیاده روی تند
- تغذیه سالم و کم کالری:
حذف شود:
- غذاهای چرب و فست فود
- کربوهیدرات با کالری بالا
- نوشیدنی گازدار و آبمیوه صنعتی
توصیه به مصرف سبزیجات و غذاهای کم کالری می‌شود.
هدف از درمان کبد چرب چیست؟
هدف اصلی در درمان کبد چرب کاهش وزن می‌باشد. کاهش وزن درحد 7%-10% در موارد آسیب شدید کبدی و میزان 3%-5% در موارد خفیف درگیری کبدی می‌تواند منجر به بهبودی کبد چرب شود. مثلا یک فرد 76 کیلوگرمی توصیه به کاهش وزن درحد 6 کیلوگرم می‌شود.
برای رسیدن به این هدف!
- ورزش کردن 5 روز در هفته 30-60 دقیقه فعالیت هوازی مانند پیاده روی که منجر به تعریق شود.
- تغذیه کم کالری : حجم نون و برنج مصرفی روزانه کم شود ، پرهیز از مصرف غذاهای پرکالری مثل فست فود، آبمیوه صنعتی، نوشابه گازدار، شیرینی‌جات
آیا درمان دارویی برای کبد چرب وجود دارد؟
تنها درمان‌های دارویی توصیه شده براساس مطالعات که نشان داده شده برروی التهاب و بهبود کبد چرب موثر می‌باشند شامل ویتامین ویتامین ای و از داروهای کنترل کننده قند پیوگلپتازون و لیراگلوتاید می‌باشد که پزشک با توجه به نیاز به لزوم درمان دارویی و شرایط بیمار از این درمان‌های دارویی در کنار کاهش وزن استفاده می‌کند.
توصیه به مصرف خودسرانه این دارو‌ها با توجه به احتمال عوارض در برخی از افراد توصیه نمی‌‍شود!
آیا مصرف گهگاهی الکل می‌تواند منجر به کبد چرب شود؟ چه دوزی از الکل می‌تواند منجر به کبد چرب شود؟
براساس مطالعات در نژاد آمریکایی و اروپایی میزان مصرف روزانه 20 گرم الکل در خانم‌ها و 30 گرم در آقایان و در نژاد آسیایی با مقدار کمتر در حد 20 گرم روزانه در آقایان و 7/5 گرم روزانه در خانم‌ها می‌تواند منجر به کبد چرب شود
اتانول 100 درصد:100 گرم معادل 3 پیمانه است پس یک پیمانه از آن حدود 30 گرم می‌باشد.
آیا جراحی چاقی کمکی به درمان کبد چرب می‌کند؟
در افراد با توده بدنی بیشتر از 35 همراه با کبد چرب که با وجود رژیم غذایی و ورزش هم‌چنان به کبد چرب مبتلا می‌باشند توصیه به جراحی‌های چاقی (اسلیو یا بای‌پس) می‌شود.
هر دو عمل جراحی چاقی (اسلیو یا بای‌پس) در کبد چرب قابل قبول است.
آیا داروهای گیاهی در بهبود کبد چرب موثر است؟
مواد گیاهی شامل ماده موثره سیلیمارین نشان داده شده که در بیماری‌های کبد می‌تواند نقش حفاظتی داشته باشد ولی برای تایید تشخیص و بررسی فواید و مضرات این دارو‌ها نیازمند مطالعات بیشتر می‌باشد.